Ukoliko Vrhovni sud potvrdi presudu Privrednog suda iz jula prošle godine koja je na štetu Opštine Ulcinj, ona bi se mogla naći u blokadi jer bi firma vlasnika Atlas grupe dobila više od cjelokupnog opštinskog budžeta.
Sa tim, istragama Specijalnog tužilaštva i najavama Poreske uprave, najjužnija opština može turističku sezonu dočekati kao i 2017, kada je u junu od Vlade tražila donaciju 300.000 eura iz budžetske rezerve, jer joj je prijetila blokada rada opštinske uprave.
„Pred Vrhovnim sudom Crne Gore u toku je postupak po reviziji u predmetu sudske oznake Rev Ip. br. 19/2019, tužioca "Rekreaturs" protiv tužene Opštine Ulcinj. Predmet je dostavljen dana 31.01.2019. godine, a odluka će biti donijeta u razumnom roku,“ odgovor je iz kabineta predsjednice Vrhovnog suda Vesne Medenice.
U julu 2018. godine Opština je pred Privrednim sudom izgubila spor koji je trajao preko 30 godina, a presudom je obavezana da firmi “Rekreaturs“, koja posluje u sastavu „Atlas grupe“ Duška Kneževića, isplati oko 7,5 miliona eura..
“Bila bi to katastrofa za Ulcinj. U tom slučaju lokalna uprava bi bila potpuno paralizovana i sama ne bi mogla da izađe iz te situacije“, izjavio je gradonačelnik Ljoro Nrekić.
Prema javnim podacima aktivni sudski predmeti koji mogu imati negativne posljedice na budžet Opštine Ulcinj, iznose više od 13 miliona eura.
Dugovi kao skoro tri budžeta
Istraživanja pokazuje da dugovi Opštine u ovom trenutku premašuju 16 miliona eura. Naime, dospjele neizmirene obaveze iznose oko pet miliona (od čega 60 odsto otpada na poreze i doprinose na zarade zapošljenih), obaveze prema dobavljačima su nešto preko milion eura, a obaveze za kapitalne investicije, socijalna davanja i ostale transfere iznose oko 800.000 eura. Reprogramirane ugovorene obaveze prema Poreskoj upravi Crne Gore su oko 5,4 miliona, a otplaćuje se i kredit za Sanacioni plan u iznosu od oko četiri miliona eura.
Ova godina je u ulcinjskim javnim preduzećima, “Vodovod i kanalizacija” i “Komunalne djelatnosti”, počela sa blokadama žiro-računa od strane Poreske uprave. U ovim firmama u kojima radi oko 300 službenika, PU pominje i mogućnost uvođenja stečaja. Radnici JP „Centar za kulturu“ povremeno primaju platu sa paralelnog žiro-računa, jer je njihov u višemjesečnoj blokadi. Preko 20 mjeseci kasni se sa isplatom zarada zapošljenima u JP “Za uzgoj i zaštitu divljači“. I žiro-račun Opštine Ulcinj je nekoliko puta bio blokiran od strane PU zbog nepoštovanja Sporazuma o reprogramu poreskog duga iz sredine 2015. godine, kada je Poreska blokirala opštinski račun.
Samo po ovoj osnovi Opština i preduzeća čiji je osnivač lokalna samouprava duguju PU nešto manje od šest miliona eura. A to je praktično godišnji budžet ove opštine. Jer, 2018. je on realizovan u visini od 6,5 miliona eura, ili tek oko 40 odsto od prvobitno planiranog!? To je daleko najniži nivo u državi, pa je Ministarstvo finansija odbilo prijedlog lokalne uprave da budžet za 2019. planom bude zacrtan na 16,1 miliona eura. Morao je biti korigovan na 10,9 miliona, od čega se pet miliona odnosi na kredit Evropske investicione banke namijenjen unaprijeđenju i izgradnji infrastrukture za vodosnadbijevanje i otpadne vode.
Obrni-okreni, budžet Opštine će i ove godine faktički biti oko šest miliona eura. Interesantno je istaći da se od Egalizacionog fonda očekuje 2,5 miliona eura. Ulcinj je jedina opština na Primorju koja je korisnik sredstava iz tog fonda, jer, po najvažnijim parametrima, spada u nerazvijene opštine.
Od sredine 2018. godine lokalnu vlast vrši Demokratska partija socijalista (DPS) u koaliciji sa albanskim nacionalnim strankama, Socijaldemokratama i Bošnjačkom strankom. Od ukupno 33 odbornika u lokalnom parlamentu vladajući savez čini njih čak 30.
DPS se žali na alarmantno stanje
Iz DPS-a je saopšteno da su u trenutku preuzimanja vlasti zatekli alarmantno stanje u javnim finansijama, odnosno da su obaveze iznosile preko 51 milion eura.
Prije samo tri godine dug Opštine iznosio je oko 10 miliona eura, podsjeća odbornik i predsjednik Opštinskog odbora URE Omer Bajraktari, koji kaže da je to cijena vlasti koju vrši velika koalicija. „Njihov rad građani očigledno duboko osjećaju, a osjetiće i ubuduće po džepu. Dug je eksplodirao zbog nedomaćinskog upravljanja, neznanja i nepostojanja osjećaja odgovornosti za promašene odluke“, ocijenio je on.
Kao primjer za tu tvrdnju Bajraktari navodi da u JP “Za uzgoj i zaštitu divljači“, ima sedmoro zapošljenih. Jedna osoba je direktor, dva su zamjenika, a ta firma ima pet članova Upravnog odbora. Radnicima se duguju plate za skoro dvije godine.
No, on je uvjeren da se ova situacija brzo može promijeniti, što je mišljenje i državnih i lokalnih funkcionera.
Direktor PU Crne Gore Miomir M. Mugoša smatra da naplata poreskih prihoda u toj opštini može da bude pet do sedam puta veća nego što je to sada slučaj. “Nakon Budve, najveći fiskalni potencijal na Primorju ima Ulcinj. A taj grad godinama ima najveći stepen poreske nediscipline“, ističe on.
Poseban je problem naplata poreza na nepokretnosti. Samo po tom osnovu se lokalnoj samoupravi duguje oko šest miliona, a za komunalije još oko pola miliona eura. Dakle, tačno onoliko koliko je ostvaren budžet u prošloj godini.
Prema riječima ministra turizma Pavla Radulovića, Ulcinj je prošle sezone samo zbog nenaplaćivanja boravišne takse gubio pola miliona eura nedjeljno!? Kako dodaje Mugoša, tokom jula i avgusta na ulcinjskoj rivijeri ima između tri i 3,5 miliona turista, a boravišnu taksu plaća tek svaki peti ili šesti turista.
“Samo četvrtina objekata u privatnom smještaju u Ulcinju posluje u skladu sa propisima. Zato će naš prioritet u ovoj godini, a u saradnji sa državnim organima, biti da to stanje promijenimo“, kaže sekretar Sekretarijata za ekonomiju i ekonomski razvoj u toj opštini Agron Ibrahimi.
On navodi da na teritoriji te lokalne samouprave ima ukupno 25.000 registrovanih ležaja, od čega u hotelskom smještaju oko 7.000, te dodaje da je u prošloj godini izdato 1.750 odobrenja za vršenje djelatnosti smještaja.
“Naravno, to je daleko od situacije koju imamo na terenu“, naglašava Ibrahimi.
Procjene u lokalnoj Turističkoj organizaciji govore da u Ulcinju ima preko 120.000 kreveta u svim vidovima smještaja.
Odbornicima se ne žuri
Iz Uprave za nekretnine je saopšteno da na teritoriji te opštine postoji oko pet hiljada bespravno sagrađenih objekata, ali je stvarni broj za bar dvije hiljade veći. Tek polovina nelegalnih graditelja prijavila se za proces legalizacije, dok lokalni parlament još nije usvojio odluku o iznosu naknada za komunalije na te objekte.
U svakom slučaju, tri četvrtine prihoda koje se u sezoni ostvare u Ulcinju ostaju u „sivoj zoni“, što je jedan od ključnih razloga zbog kojih je on postao siromašna opština bogatih građana. U njoj je prosječna zarada ubjedljivo najmanja na Primorju, odnosno za petinu niža nego na nivou Crne Gore. Prema podacima Zavoda za statistiku, ona je u januaru iznosila 418 eura.
Predsjednik Opštine Nrekić kaže da izlazak iz ove situacije očekuje za dvije godine. „Neophodan nam je veliki sistemski zaokret, radikalne reforme i promjene u radu i funkcionisanju lokalne administracije, nove investicije u infrastrukturu, te maksimalno iskorišćavanje naših ogromnih potencijala i brojnih resursa za rješavanje problema velike nezaposlenosti”, navodi gradonačelnik Ulcinja, čijae partijama godinama vrši vlast u toj opštini.
Bajraktari ističe da „u svim javnim preduzećima i u Opštini je potrebna hitna reorganizacija, uspostavljanje odgovornog upravljanja, kao i naporan i organizovan rad na poboljšanju prihodne strane budžeta“.
„ Uvjeren sam da gotovo svi značajniji prihodi Opštine i javnih preduzeća imaju potencijala da u kratkom vremenu budu duplirani, ali za to treba mnogo više posvećenosti i rada, kao i eliminisanje korupcije i partijskog uplitanja u upravljanje cijelim sistemom. Samo tako može ovaj ogroman problem da se prevaziđe, a nikako kreditima i drugim sličnim metodama, jer to je samo guranje pod tepih ogromnih finansijskih problema koje sada ima Opština Ulcinj“, navodi odbornik URE.
SDT godinama istražuje bivše gradonačelnike
Specijalno državno tužilaštvo je otvorilo više istraga o trošenju budžetskih para tokom vremena kada su gradonačelnici bili Fatmir Đeka i Nazif Cungu. Pod lupom je bilo više opštinskih sekretarijata, prenamjene državnog zemljišta na lokaciji Šas u Ulcinju, rušenje hotela Galeb. Izuzev u slučaju Šas, do sada nije javno objavljeno da je neka istraga obustavljena, niti je protiv nekoga podignuta optužnica. Nezavisno
istraživanje CIN-CG/BIRN pokazalo je ranije da je Kabinet gradonačelnika Fatmira Đeke, uprkos velikim finansijskim teškoćama i čestim blokadama računa, 2015. probio planirani budžet za najmanje 135 hiljada eura trošeći novac iz državne kase i na parfeme i kožnu galanteriju. Đeka je tada objasnio da su to bili pokloni raznim delegacijama i zaposlenim u opštini.
Piše: Mustafa Canka
„Ovaj projekat se realizuje uz finansijsku podršku Evropske unije.
Sadržaj dokumenta je isključiva odgovornost Drustva profesionalnih novinara Crne Gore, te ni u kom slučaju ne predstavlja stav Evropske unije.“
