Kotorski sud štiti član 10 Evropske konvencije, dozvoljeno ruganje i satira kao kritika

"Tuženi spornom pjesmom pokušava na podrugljiv i duhovit način izraziti osudu nekih društvenih slabosti ili ljudskih mana,“ smatra sudija kotorskog Osnovnog suda Mišo Jakšić, koji je odbacio tužbu vlasnika Skala radija Slavka Mandića protiv satiričara, pjesnika i odbronika Demokrata u lolanom parlamentu Gorana Jovanovića.

Sudija je kao neosnovan odbio tužbeni zahtev Mandića i njegovog advokata Nikole Samardžića koji su „zbog povrede časti i ugleda“ tražili da Jovanović Mandiću isplati odštetu od 5.000 eura.
On je odbornika umjetničkog pseudonima Timur Tmurni tužio, smatrajući da ga u pjesmama i objavama na You Tube i drugim društvenim mrežama, vrijeđa i kleveće, „nastojeći da u javnosti stvori pogrešnu sliku“ o njemu.
„Stihovi „dok se krmak mekinjama davi“ su u prenesenom značenju, u pitanju je stilska figura – metafora, gdje mekinje predstavljaju novac, a krmak alavu osobu. „Gebels glava“ je citat, a Gebels je bio ministar propagande u nacističkoj Njemačkoj. Opšte je poznato kako je bilo informisanje odnosno izjašnjavanje u nacističkoj Njemačkoj, a smatram da nije mnogo drugačije ni u današnjoj Crnoj Gori. Stoga je Gebels presonifikacija nečeg ružnog kako se ne bi trebao kvalifikovati niko ko pošteno radi u svom poslu.“ prenosi Jovanovićeve navode u presudi sudija Jakšić, konstatujući da je sporna poema „nesporno satorična pjesma“ i da je satira književni oblik kojim se ismijava pojedinac, grupa ili vlast i često je korištena kao sredstvo političke borbe.
Mandića je posebno pogodila Jovanovićeva „Pjesma o Lepoldu“ koja je objavljena prvo kao poema u karnevalsnom satiričnom časopisu „Ćakulona“ u Kotoru, a potom i pretvorena u muzičku numeru koja je postavljena na kanalu You Tube.
Jovanović tokom suđenja nije negirao da je napisao spornu pjesmu i da je ona posvećana upravo Mandiću, te je istakao da se kao umjetnik i slobodan intelektualac, u svojim literarnim i muzičkim djelima bavi kritikom, političkom satirom i komentarisanjem svih stvari koje smatra nepriličnim ili nedostojnim moralnog ili novinarskog kodeksa.
On je odgovarajući na pitanja suda, detaljno pojasnio sporne stihove „Pjesme o Leopoldu“ navodeći da se oni odnose na kritiku odnosa prethodne vlasti Kotora prema Mandiću i Skala radiju, u vrijeme kada je gradonačelnica bila Marija Ćatović (DPS), jer je tada Skala dobijala dosta novca iz gradskog budžeta.
„Po ocjeni suda u konkretnom slučaju, autor teksta stilskim figurama, manje ili više duhovitim, želi ukazati na pojave u društvu koje smatra negativnim, a u konkretnom slučaju ukazati na nezransperentnost finansiranja Skala radija iz opštinskih sredstava, što po ocjenu tuženog, utiče na objeltivnost izvještavanja Skala radija. Tuženi dakle, spornom pjesmom pokušava na podrugljiv i duhovit način izraziti osudu nekih društvenih slabosti ili ljudskih mana,“ piše u obrazloženju presude kojom je odbijen tužbeni zahtjev Mandića.
Sudija Jakšić smatra da je Jovanović iznio „vrijednosni sud o radu Skala radija i njegovog direktora“ i da je on na to imao pravo i po članu 10 Evropske konvencije o ljudskim pravima, koja garantuje slobodu izražavanja.
Sudija je ocijenio da je Mandić javna ličnost i da se kritika koja je Jovanović u svojim djelima iznio na njega i njegov medij, odnosi na Mandićev ponašanje i stavove kao novinara i direktora tog medija, a ne na njegov privatni život. Osim što je odbacio Mandićev odšteni zahtjev, sudija Samardćić je odredio i da odborniku Demokrata Mandić mora nadoknaditi sudske troškove u iznosu od 500 eura.
Pored ovog spora, protiv Jovanovića se u kotorskom sudu vode još dvije parnice po tužbama osnivača Skala radija – preduzeća Maxko i glavne i odgovorne urednice tog medija, Dubravke Jovanović.
Maxko i Jovanovićeva takođe terete Timur Tmurnog da ih je navodnim klevetama i neistinama izvrgao ruglu, nanio im duševne bolove, te doprinio da Skala radio navodno, izgubi na slušanosti zbog čega traže odštete od po 5.000 eura.
Piše: Siniša Luković, Vijesti